بررسی و تحلیل آسایش اقلیمی بر گردشگری سلامت مردم در استان اردبیل

چکیده

یکی از عوامل موثر بر آسایش و سلامت انسان، مناسب بودن شرایط اقلیمی است. آب و هوا بخش مهمی از زندگی محیطی است که در آن سرگرمی و گردشگری شکل می گیرد. هدف از این پژوهش تعیین تقویم مناطق گردشگری استان اردبیل با استفاده از شاخص های تجزیه و تحلیل سیستم اطلاعات زیستی و جغرافیایی بود.برای این منظور داده های اقلیمی شامل میانگین دمای روزانه،میانگین حداقل دمای ماهانه، میانگین حداکثر دمای ماهانه، میانگین دما،میانگین دمای خشک , سرعت نسبی باد و سرعت باد از 16 ایستگاه هواشناسی استان در دوره آماری 29 ساله ( 1991 – 2019 ) با استفاده از روش های بیوکلیماتیک و ArcGIS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت .

یافته های این مطالعه نشان داد که قابل آسایش ترین اقلیم برای افرادکه بیشترین گردشگر را به خود جلب می کند در نواحی مرکزی و غربی اردبیل قرار دارد در خرداد , تیر , مرداد و مرداد , در شمال اردبیل در اردیبهشت , شهریور , مهر و آبان و در جنوب استان اردبیل  قردارد و ماه های خرداد , تیر , مرداد , شهریور و مهرماه با نتایج شاخص بیکر بیش از سایر نتایج شاخص های مورد مطالعه در این تحقیق با واقعیت همخوانی دارد و از بین عناصر جوی مورد مطالعه , دما نقش مهمی در سلامت و جذب گردشگری استان اردبیل دارد . بر اساس یافته ها، تحقیقات اقلیمی در آسایش سلامت انسان در غرب، مرکز، جنوب و شمال منطقه مورد مطالعه در اردیبهشت و خرداد زمان مناسبی برای گردشگری است.

کلمات کلیدی: آب و هوا . استان اردبیل.زیست اقلیم.گردشگری و ArcGIS. سلامت جوی

مقدمه

آسایش اقلیمی که ناشی از شرایط جغرافیایی است بر بخش‌های مختلف فعالیت‌های انسانی، اقتصاد، کشاورزی و غیره تأثیر می‌گذارد. مدل‌های آسایش سازگار به‌عنوان روشی پایدار برای ارائه آسایش در رابطه با آب و هوای محلی پدیدار شده‌اند. همچنین، تغییرات آب و هوایی چالش دیگری را ایجاد کرده است(Cetin 2020 ; Yang et al. 2020 ). تغییر الگوهای آب و هوایی در مناطقی که گردشگران را با شرایط خاص جذب می کنند بسیار مهم است. آگاهی از تغییرات آب و هوایی سریع سیاره زمین و اثرات آن بر محیط طبیعی برای اهداف گردشگری بسیار مهم است( Sobhani and Safarianzengir 2019 a ; Sobhani et al. 2019 b ). تغییر الگوهای آب و هوا در مناطقی که با شرایط خاص جذب گردشگر می شود، مهم است. آگاهی از تغییرات سریع آب و هوای سیاره و تأثیر آن بر محیط طبیعی برای اهداف گردشگری حیاتی است( Sobhani et al. , 2018 , 2019 a ).

نقش تغییر اقلیم در گردشگری همیشه مهم بوده است، اما در مناطقی که گردشگر را با  شرایط خاص به خود جلب می کند، اهمیت بیشتری پیدا می کند مانند مناطق کوهستانی و ساحلی. آب و هوا بخش مهمی از گردشگری است، به ویژه در سواحل، طبیعت و ورزش های زمستانی. تغییر الگوهای اقلیمی در مقاصد گردشگری و کشورهایی که گردشگران را به مقاصدی خاص جذب می کنند، بر رفاه گردشگران و تصمیمات آنها تأثیر می گذارد. ایران به دلیل وجود مکان های تاریخی و طبیعی منحصر به فرد، کشوری منحصر به فرد برای جذب گردشگر است ( Safarianzengir et al. 2019 ; Safarianzengir and Sobhani 2020 ; Sobhani and Safarianzengir 2020 ) 

استان اردبیل از نظر جاذبه گردشگری قطب جاذبه گردشگری محسوب می شود و هر ساله گردشگران داخلی و خارجی به این استان سفر می کنند. اردبیل با توجه به آثار معروفی چون مقبره شیخ صفی‌الدین اردبیلی در اردبیل و مجموعه آب معدنی و معدنی سرد در دامنه‌های سبلان، بخشی از قطب گردشگری کشور محسوب می‌شود. با وجود موارد فوق، آب و هوا نقش منحصر به فردی در جذب گردشگری استان اردبیل دارد که در این پژوهش به بررسی آن می پردازیم. آب و هوا بخش مهمی از محیطی است که تفریح ​​و گردشگری به آن مربوط می شود ( Perry 1993 ; Sobhani et al. 2020 a , 2019 c ) گردشگری مهم ترین عامل در پویایی ارزشها و هویت بخشی به فرهنگ است ( Papeliyazdi and saghaei 2003 ) .

نقش اکوتوریسم در حفاظت از محیط زیست نیز مورد تاکید است ( Rezvani 2001 ). نقش عناصر و عوامل اقلیمی در برنامه ریزی گردشگری بررسی شده است ( Mikaeeli 2000 ). دما در تابستان 21.1 تا 27.8 درجه سانتی گراد و در مناطق معتدل  زمستانی 20 درجه سانتی گراد است ( Olgyay , 1963 ). زمردیان (1381) به بررسی نقش چشمه ها و دریاچه های مشهد در جذب گردشگر پرداخت و به این نتیجه رسید که علیرغم وجود مراکز زیارتی در مشهد، نقش اکوتوریسم چشمه های اطراف و دریاچه پیرامونی در جذب آن موثر است. صدرموسوی و کهنمویی (1386) وضعیت امکانات گردشگری استان آذربایجان شرقی را از دیدگاه گردشگران بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که این منطقه فاقد امکانات لازم برای رضایت گردشگران است. شکویدی و محمودی (1381) با بررسی الگوی گردشگری شهر اصفهان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی به این نتیجه رسیدند که منطقه گردشگری اصفهان متاثر از فضای تاریخی اصفهان است.

فرج زاده (1384) به بررسی کاربرد برنامه ریزی گردشگری در محیط ArcGIS بر اساس مدل های رتبه بندی پرداخت. فرج زاده و کریم پناه (1387) با تحلیل و منطقه بندی توسعه بوم گردی در استان کردستان به این نتیجه رسیده اند که حدود 80 درصد از مساحت استان قابلیت توسعه انواع فعالیت های بوم گردی را دارد. شاخص‌های اکولوژیکی موثر بر ارزیابی آسایش انسان در منطقه قم را مورد مطالعه قرار دادند و به این نتیجه رسیدند که منطقه به طور استثنایی گرم و از لحاظ زیست فراهمی بسیار سرد است.

ناظم و همکاران (1387) آسایش انسان را در شرایط مختلف اقلیمی شیراز، بندرعباس، بیرجند و اردبیل مورد مطالعه قرار داد. صادقی (1389) به بررسی مقایسه آسایش حرارتی در شرایط آب و هوایی خشک و مرطوب در شهرهای یزد و ساری پرداخت. اسماعیلی و همکاران (2011) آسایش  اقلیمی چند شهر گردشگری ایران را با استفاده از شاخص دمای معادل فنولوژیکی ارزیابی کرد( Saidi et al. 2012 ).

مطالعه ارزیابی اقلیم خوزستان با استفاده از مدل TCI مورد بررسی قرار گرفته و به این نتیجه رسیده است که ماه های اسفند و آذر مناسب ترین ماه های استان هستند. براتیان و رضایی (1392) به تحلیل فضایی شاخص اقلیم گردشگری استان ایلام پرداخته اند. صدرموسوی و همکاران (1391) و صفری (1392) پذیرش گردشگر در استان آذربایجان شرقی را با مدل SWOT و توسعه پایدار گردشگری سرعین بررسی کرده اند. یانگ و فیک (2014) جدول آسایش زمستان و آسایش در تابستان را با استفاده از رابطه بین دما، رطوبت نسبی و جریان هوا ارائه کردند و به این نتیجه رسیدند که در تابستان دمای 24 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 50 درصد برای 98 درصد از افراد مطلوب است.

بلن (2005) تأثیر آب و هوا، هواشناسی و اقلیم را بر جغرافیا و گردشگری بررسی کرد و به این نتیجه رسید که تغییرات آب و هوایی و آب و هوا نقش کلیدی در جذب و حفظ گردشگری دارد. اسکات (2007) استفاده از تغییرات آب و هوایی و محیطی را در جاذبه گردشگری پارک ملی دریاچه واترسون در کوه های راکی ​​بررسی کرد و به این نتیجه رسید که تغییرات آب و هوایی در جذب گردشگری سالانه و ماهانه موثر است.

مورفی (1985) مدیریت گردشگری را با طراحی اهمیت گردشگری، ارزیابی محیطی گردشگری و برنامه ریزی زیست محیطی گردشگری مطالعه کرد. نادال (2014) تأثیر تغییر اقلیم بر گردشگری را از طریق روش TCI و رگرسیون مطالعه کرد و نتیجه گرفت که تغییر اقلیم بر گردشگری تأثیر دارد. محققان دیگری نیز در مورد آب و هوای گردشگری تحقیقاتی انجام داده اند، از جمله

Zengin et al. ( 2010 ) , Hassan and Mahmoud ( 2011 ) , Yang and Fik ( 2014 ) , Kutvate and Divi ( 2019 ) , Shani and Arad ( 2014 ) , Apko ( 2014 ) , Dewi ( 2014 ) , Cibinskiene and Snieskiene ( 2015 ) , Pyke et al. ( 2016 ) , Paresishvili et al. ( 2017 ) , 

Chulaphan and Barahona ( 2017 ) , Daam et al. ( 2017 ) , Page et al. ( 2017 ) , Gugushvili et al. ( 2017 ) , Cibinskiene and Snieskiene , 2015 Safarianzengir et al. ( 2020 b ) and Yazdani et al.(2020)

ساکنان حوضه تورپان سازگاری بهتری با آب و هوای گرم نسبت به آب و هوای سرد با حد بالایی 80 درصد قابل قبول تا 34 درجه سانتی گراد نشان دادند. اقامتگاه های گردشگری طبیعت به ویژه به اثرات تغییرات آب و هوایی و وضعیت شدید اقلیمی مانند خشکسالی، موج گرما، آتش سوزی، یخبندان شدید و سیل حساس هستند(Bienvenido et al. 2020 ; Dube and Nhamo 2020 ) .

نقش تغییر اقلیم در گردشگری همواره مورد توجه بوده است، اما در مناطقی که جاذبه توریستی دارای شرایط خاصی است، مانند مناطق کوهستانی و ساحلی، اهمیت بسیار بیشتری می یابد. آب و هوا یک الزام برای توریسم، به ویژه در سواحل، طبیعت و گردشگری ورزشی زمستانی است. تغییر آب و هوا در مقاصد توریستی و کشورهایی که گردشگری را به مقاصد خاص جذب می‌کنند بر رفاه گردشگران و تصمیمات آن‌ها تاثیر خواهد گذاشت( Sobhani and Safarianzengir 2019 b ; Sobhani et al. 2020 b ; Safarianzengir et al. 2020 a )

در سال های اخیر ناهنجاری های اقلیمی مانند طوفان ها، خشکسالی های طولانی مدت و روند تغییرات دما و بارندگی در ایران نشان دهنده عمق تأثیرات تغییرات اقلیمی بر سرزمین ما است در حالی که زندگی ما به تدریج و به طور فزاینده ای تحت تأثیر تغییرات آب و هوا و گرمایش جهانی قرار می گیرد. هدف از این مطالعه بررسی و تحلیل آسایش اقلیمی در گردشگری سلامت عمومی بود و همچنین تعیین گردشگری مکانی و زمانی استان بر اساس داده های اقلیمی و تهیه نقشه دمایی ماه های مختلف استان.

مواد و روش ها

محدوده تحقیق

استان اردبیل در شمال غربی ایران بین مختصات جغرافیایی 37 درجه و 45 دقیقه تا 39 درجه و 42 دقیقه عرض شمالی و 47 درجه و 30 دقیقه تا 48 درجه و 55 دقیقه شرق شمال غربی گرینویچ قرار دارد. از شمال به جمهوری آذربایجان , از شرق به استان گیلان , از جنوب به استان زنجان و از غرب به استان آذربایجان شرقی . استان اردبیل دارای آب و هوای کوهستانی است و سردی از ویژگی های مشترک تمامی اقلیم های استان از نظر ویژگی های حرارتی است. حتی شمال استان به دلیل موقعیت آب و هوای معتدلی دارد.

میانگین بارندگی جوی استان اردبیل بین 250 تا 600 میلی متر در سال متغیر است. میانگین دمای روزانه در ایستگاه های استان بین 5/5 تا 15 درجه سانتی گراد است. نواحی دره رود ارس و دشت مغان گرمترین و ارتفاعات سبلان سردترین مناطق استان هستند. معروف ترین و بزرگ ترین رشته کوه سبلان و تالش است. علیرغم سردی هوا و ثبت سرمای کمتر از 30- درجه سانتی گراد در ایستگاه های مرتفع , دمای بالای 40 درجه سانتی گراد نیز در روزهای گرم تابستان در ایستگاه هواشناسی پارس آباد قابل مشاهده است .

سبلان با ارتفاع 4811 متر مرتفع ترین نقطه استان است. بر اساس آخرین تقسیمات کشوری، استان اردبیل با مساحت 17951.4 کیلومتر مربع حدود 0.9 درصد از مساحت کل کشور را شامل می شود. در شکل 1 موقعیت جغرافیایی استان اردبیل در کشور نشان داده شده است

روش تحقیق

عناصر اقلیمی در این تحقیق از 16 ایستگاه هواشناسی و سنجش باران طی سالهای 1370 تا 1398 بوده است . تمام داده های جدول 1 برای محاسبه شاخص های زیست اقلیمی استفاده شد. برای تهیه نقشه دمایی بهینه ماهانه استان از دمای روزانه استفاده شد.

نشانگرهای آسایش دما

در این شاخص تأثیر رطوبت نسبی و دمای محیط، ترکیب و درجه تنش حرارتی در نظر گرفته شده است. شاخص دما-رطوبت (THI) مطابق معادله 1محاسبه می شود. (Mohammadi, 2007)

THI ¼ td−ð Þ 0:55−0:55RH ðÞ (1)

در رابطه 1THI   =شاخص دما-رطوبت، دمای خشک،td  =بر حسب فارنهایت و RH   =رطوبت نسبی بر حسب درصد.

شاخص ناراحتی انسان

این شاخص با معادله2 بیان می شود. (Mohammadi, 2007)

De ¼ 0:4 Td ð Þþ −Tw 14 (2)

Td   =دمای خشک بر حسب سانتیگراد، Tw   =رطوبت دما بر حسب سانتیگراد De  =نشانگر وضعیت زیست اقلیم.

شاخص Baker

با استفاده از شاخص قدرت خنک کننده محاسبه می شود. از ترکیب دما و جریان باد به دست می آید که 3معادله آن است.

CP ¼ 0:26 þ 0:34 V0:672  ð Þ 36:5−T Mcal=cm2 =s (3)

با توجه به معادله 3، CP= قدرت خنک کنندگی محیط بر حسب ریز کالری بر سانتی متر در ثانیه، V = سرعت باد بر حسب متر بر ثانیه و T = میانگین دمای روزانه بر حسب درجه سانتیگراد. اگر مقدار CP کمتر از 10 باشد، بیوکلیماتیک گرم در محیط A، اگر CP بین 10 تا 20 باشد، در محیط B یک زیست اقلیم طبیعی مطلوب و طبیعی است و اگر CP بیشتر از 30 باشد، این نشان دهنده یک محیط زیست اقلیم بسیار سرد در محیط D است.

نشانگر Misnard

روش دیگر برای تعیین دمای موثر، استفاده از روش Misnard است که بر اساس معادله 4است.

ET ¼ T−0:4 ð Þ T−10 ðÞ (4)

در معادله 4، ET دمای موثر، T دما بر حسب سانتیگراد و RH رطوبت نسبی بر حسب درصد است.

نتایج و بحث

به منظور استفاده بهینه از ایستگاه های مورد مطالعه و درک صحیح نتایج شاخص زیست اقلیم , 16 ایستگاه هواشناسی بر اساس طبقه بندی نزدیکترین همسایه تعیین شد . با توجه به نقش توپوگرافی و داده های اقلیمی، به چهار منطقه تقسیم می شود:

الف ) ایستگاه های اردبیل , سمیان , نمین , نیر و سرعین که در مرکز استان قرار دارند بر اساس شاخص بیکر ماه های اردیبهشت , خرداد , تیر , مرداد , شهریور و اردیبهشت بر اساس شاخص ماسونارد، ماه های تیر، مرداد وشهریور; بر اساس دما-رطوبت و دمای مرطوب و خشک ماه های تیر و مرداد و شهریور مناسب ترین ماه ها برای آسایش انسان هستند (جدول 2).

ب) ایستگاه‌های پارس‌آباد، بیله‌سوار، اصلاندوز، بوران و قره‌اغاج که در شمال استان قرار دارند، بر اساس شاخص بیکر، ماه‌های فروردین، اردیبهشت، خرداد، شهریور و مهر و بر اساس شاخص مینسارد. ماه های مهر و شهریور و بر اساس شاخص دما – میزان رطوبت، ماه های اسفند، آبان و بر اساس شاخص دمای مرطوب و خشک، ماه های اردیبهشت و آبان مناسب ترین ماه ها برای آسایش انسان هستند (جدول 3).

ج) ایستگاه های خلخال و کوثر که در جنوب استان بر اساس شاخص بیکر در ماه های اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد و شهریور و بر اساس شاخص مینسارد قرار دارند ماه های اسفند، اردیبهشت و مهر و بر اساس دما-رطوبت ماه های اسفند، فروردین، اردیبهشت، خرداد، مهر و آبان و بر اساس شاخص تر و خشک، ماه های اردیبهشت،خرداد و تیر مناسب ترین ماه ها برای آسایش انسان هستند (جدول 4).

د) ایستگاه های مشگین شهر، مشیرین و دوستبیگلو که در غرب استان بر اساس شاخص بیکر در ماه های اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد، شهریور و اردیبهشت قرار دارند و بر اساس شاخص مینسارد ماه‌های اسفند، اردیبهشت و مهر و بر اساس شاخص‌های دما و رطوبت، ماه‌های اسفند، فروردین، خرداد، مهر، آبان و آذر بر اساس شاخص تر و خشک هستند ماه های اردیبهشت و شهریور به ترتیب مناسب ترین ماه ها برای آسایش انسان هستند (جدول 5). یکی از عوامل مهم در تعیین تقویم گردشگری، استفاده از میانگین دما در منطقه مورد مطالعه است که محققانی مانند مخدوم (2006) در مورد نقش دما در جذب گردشگری بر آن تاکید کرده اند.

در این تحقیق بر اساس میانگین دمای ایستگاه ها با استفاده از روش IDW در محیط ArcGIS برای هر ماه نقشه ای تهیه شد (شکل 2a-l ).اگر میانگین دما در همه موارد متفاوت باشد، می توان آن را به صورت مکانی و زمانی مشاهده کرد. نتایج این نقشه ها حاکی از آن است که اختلاف دما در شمال، جنوب و مرکز استان اردبیل زیاد است.

این در محاسبه شاخص های زیست اقلیم نیز کاملا مشهود است. با بررسی هر یک از موارد فوق می توانید تقویم ماهیانه گردشگری استان را تهیه کنید: نمودار 2a میانگین دمای فروردین ماه را نشان می دهد که تنها برای ایستگاه های پارس آباد و بیله سوار در شمال استان با دمای 14 درجه سانتی گراد برای جذب گردشگر مناسب است.

نمودار 2b میانگین دمای اردیبهشت ماه را نشان می‌دهد که دما بین 8 تا 21 درجه سانتی‌گراد در استان توزیع می‌شود و دما در تمام استان‌های شمالی بیش از 14 درجه سانتی‌گراد است، بنابراین شمال استان اردبیل مناسب‌ترین مکان برای گردشگری در این ماه است.

نمودار 2c میانگین دمای خرداد ماه را در محدوده دمایی 13 تا 25 درجه سانتی گراد در استان نشان می دهد. به غیر از ایستگاه پارس آباد، تمامی ایستگاه های استان شرایط دمایی خوبی برای جذب گردشگری دارند.

نمودار 2d میانگین دمای ماهانه تیرماه را نشان می دهد که بین 15 تا 28 درجه سانتی گراد است، به جز ایستگاه های جنوبی و شمالی که دمای آنها بیش از 24 درجه سانتی گراد است، در سایر مناطق مانند مرکز و غرب استان، شرایط برای گردشگری وجود دارد مناسب هستند.

شکل 2e میانگین دما را در ماه آگوست نشان می دهد که بین 16 تا 27 درجه سانتی گراد است. به جز ایستگاه های مرکزی استان، سایر مناطق به دلیل افزایش دما برای گردشگران مناسب نیستند. شکل 2f میانگین دمای شهریور ماه را به جز ایستگاه پارس آباد نشان می دهد. تمام مناطق استان برای جذب گردشگر مناسب است. نمودار 2g میانگین دمای آبان ماه استان اردبیل را نشان می دهد که نشان می دهد علاوه بر ایستگاه مشیران در شمال غرب استان، سایر ایستگاه ها دمای مطلوبی برای جذب گردشگری دارند.

شکل 2h میانگین دمای ماهانه آبان ماه را نشان می دهد که بین 4 تا 11 درجه سانتیگراد نشان داده شده است که به جز ایستگاه های شمالی استان دمای مطلوبی برای گردشگران وجود ندارد. شکل 2i–l به ترتیب مربوط به آذر، دی، بهمن و اسفند است که جزء ماه های سرد استان به جز دشت مغان (ایستگاه پارس آباد و بیله سوار) است که دمای آن از 3 تا 6 درجه می باشد. در سایر مناطق به دلیل سردی شدید هوا دمای هوا زیر صفر است و از نظر دما برای گردشگری مناسب نیست.

نتیجه

استان اردبیل به دلیل مجاورت با دریای خزر از شرق و کوه های سبلان از غرب و قرار گرفتن در مسیر آن، سامانه های سرد سیبری از شمال، سیستم های گرم از استان جنوبی و مدیترانه معتدل و اقیانوس اطلس شمالی از غرب و شمال، تحت تأثیر انواع آب و هوای محلی، منطقه ای و بزرگ است. تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که ایستگاه های واقع در شمال , غرب , مرکز و جنوب استان اردبیل با یکدیگر اختلاف دمایی دارند .

نتایج آسایش زیست اقلیمی و پهنه بندی ماهانه میانگین دمای استان حاکی از آن است.

الف. هر یک از شاخص ها ماه های مختلفی را به عنوان آسایش و ناراحتی زیست اقلیمی تخمین زده اند (جدول 2، 3، 4 و 5). اما در مقایسه با نتایج چهار روش مورد مطالعه در این تحقیق، شاخص بیکر در اولویت قرار دارد شاخص مینسارد (دمای موثر) در اولویت دوم و دو شاخص دیگر در دیدگاه مرحله بعدی اهمیت دارند.

تعیین آسایش زیست اقلیم بر اساس شاخص بیکر در ایستگاهها مطابق با دمای منطقه بوده و در این ماهها دمای بین 14 تا 24 درجه سانتیگراد است که در مطالعات محمدی (1386) و ذوالفقاری (1386) , شکویی ( 2012 ) و مخدوم ( 2006 ) دمای فوق به عنوان دمای آسایش تایید شده است و در شاخص مینسارد (دمای موثر) محدودیت آسایش زیست اقلیم ماهها در حال افزایش است که به همین دلیل حداقل دمای پایه در این شاخص بیشتر از بیکر است که توسط رمضانی (1388)، کاویانی و غیور (1380) و علیجانی (1995) تأیید شده است.

اما نتایج نشانگرها ( دما و رطوبت و دمای مرطوب و خشک ) با دمای واقعی آسایش سازگاری کمتری دارد و در این استان یا مناطق سردسیر قابل استفاده نیست . هر چهار شاخص هوای سرد را برای آسایش زیست اقلیمی تعیین نکردند و تفاوت در نتایج آنها بیشتر در مورد ماههای معتدل ( اردیبهشت ,خرداد ,مهر و آبان ) و ماههای گرم ( تیر , مرداد و شهریور ) است .

ب.بررسی درون یابی و پهنه بندی دمای ماهانه استان حاکی از آن است که

( 1 ) در ماههای فروردین , اردیبهشت و مرداد , فقط ایستگاههای شمال استان اردبیل دارای آب و هوای مناسب برای آسایش اقلیمی هستند:

( 2 ) در خرداد و شهریور , به جز ایستگاه های شمال استان که دمای هوا بیشتر است سایر مناطق برای گردشگری مناسب هستند:

( 3 ) در ماه های تیر و مرداد , ایستگاه های شمالی و جنوبی استان نامناسب بوده و ایستگاه های مرکزی و غربی به دلیل تأثیر دریای خزر و کوه سبلان و به دلیل تأثیر بومی برای گردشگری  اقلیم مناسب هستند؛

( 4 ) ماههای آذر , دی , بهمن و اسفند به دلیل شرایط آب و هوایی برای آسایش کل استان اردبیل مناسب نیست . در نهایت نتایج نهایی شاخص ها و مکان یابی در محیطArcGIS   (جدول 6 ) به اختصار برای استان اردبیل ارائه شده است . مقایسه نتایج این تحقیق با تحقیقات انجام شده در شمال غرب و غرب و ارتفاعات تطابق بیشتری دارد.

با توجه به هدف پژوهش مبنی بر اینکه دما نقش مهمی در جذب گردشگری استان اردبیل دارد، می توان تایید کرد که بر اساس نتایج تجزیه و تحلیل داده ها، دما نقش برجسته ای در جذب گردشگری در استان اردبیل دارد. برای تهیه تقویم گردشگری مناسب استان اردبیل به منظور جذب گردشگر در تمامی ماه های سال پیشنهادهای زیر ارائه می گردد : – استفاده از سایر شاخص های زیست اقلیم در مطالعه – استفاده از داده های آب و هوا – تقویم گردشگری استان بر اساس نوسانات اقلیمی تهیه و با کیفیت مناسب اطلاع رسانی شود.

سایت دانلود مقاله