تعارض چیست و انواع آن

تعارض بخشی از انسان بوده و تقریباً اجتناب ناپذیر است.در طول تاریخ بشر، در تشکیل همه چیز از خانواده گرفته تا جوامع نقش داشته است. می توانیم بگوییم هر جا تعاملی وجود داشته باشد، تعارض نیز وجود دارد.زمانی که افراد ارزش ها، عقاید، نیازها، علایق متفاوتی داشته باشند و نتوانند راه میانی بیابند، تعارض به وجود می آید.

تعارض حتی در برخی شرایط می تواند به عنوان یک کاتالیزور برای رشد، درک و تقویت روابط عمل کند.تعارض بخشی ذاتی از تجربه انسانی است، نیرویی پویا که تعاملات، روابط و جوامع ما را شکل می دهد. این یک جنبه همیشه حاضر از زندگی ما است که در اشکال و زمینه های مختلف ظاهر می شود.

تعارض  چیست؟

تعارض را می توان به عنوان یک برخورد یا اختلاف بین افراد یا گروه ها تعریف کرد که با منافع، اهداف یا دیدگاه های متعارض  مشخص می شود.این می تواند در عبارات آشکار مانند مشاجرات یا درگیری فیزیکی، و همچنین در اشکال ظریف تر مانند رفتار منفعلانه-پرخاشگرانه یا کناره گیری عاطفی ظاهر شود.تعارض از تأثیر متقابل پیچیده عواملی از جمله دیدگاه‌های متفاوت، نیازهای برآورده نشده، شکست‌های ارتباطی و عدم تعادل قدرت ناشی می‌شود.

تعارض هر گونه اختلاف نظر بین دو یا چند نفر یا گروه است. هر گاه دو یا چند نفر دارای علایق ناسازگار باشند، ارزش ها، اهداف و درک متفاوتی تعارض  ایجاد می کند. ممکن است در درون یک فرد، درون افراد، گروه ها یا درون سازمان ها ایجاد شود.تعارض عبارت است از تمام آن نوع مخالفت یا تعامل متعارض  بین افراد یا بین گروه ها که نوعی اصطکاک، اختلاف را در درون آنها ایجاد می کند.

عناصر تعارض

شش عنصر برای یک تعارض  وجود دارد که توسط اس. رایس در مقاله خود “مدیریت تعارض غیر خشونت آمیز: حل تعارض، مقابله با خشم، و مذاکره و میانجیگری” (2000) شرح داده شده است:

تعارض اجتناب ناپذیر است: هیچ کس همیشه با دیگران موافق نیست، بنابراین هرازگاهی تعارض  اتفاق می افتد.

تعارض به خودی خود نه خوب است و نه بد: در حالی که حل نشدن تعارض می تواند منجر به پیامدهای منفی شود، خود تعارض نه خوب است و نه بد. گاهی اوقات چیزهای خوب ممکن است از تعارض  بیرون بیایند.

تعارض یک فرآیند است: ما انتخاب می کنیم که چگونه به دیگران پاسخ دهیم و می توانیم تعارض  را تشدید یا کاهش دهیم.

تعارض  و اجتناب از تعارض هر دو انرژی مصرف می کنند: اجتناب از تعارض  و اجتناب از حل تعارض، هر دو انرژی را مصرف می‌کنند که می‌توانیم در جاهای دیگر از آن استفاده کنیم.

تعارض دارای عناصر محتوا و احساس است: در حالی که تعارض اغلب از یک رفتار یا عمل خاص ناشی می شود، اغلب شامل احساسات زیربنایی می شود. به همین دلیل است که استدلال هایی که به نظر منشأ بی اهمیتی دارند می توانند به مسائل بزرگ تری اشاره کنند.

ما می توانیم انتخاب کنیم که در یک تعارض  فعال یا واکنشی باشیم: فعال بودن در هنگام حل تعارض می تواند منجر به نتایج شادتر برای خانواده ها شود.

مراحل تعارض

یک تعارض  پنج مرحله دارد.

مقدمه تعارض – شامل همه عواملی است که احتمالاً تعارض  بین افراد ایجاد می کند.عدم هماهنگی، تفاوت در علایق، عدم شباهت در زمینه فرهنگی، مذهبی، تحصیلی، همه در ایجاد تعارض  مؤثر هستند.

رویداد محرک – هیچ تعارض  نمی تواند به خودی خود ایجاد شود. باید اتفاقی رخ دهد که باعث تعارض  شود.مهشید و علی هیچ وقت با هم خوب نبودند. آنها از پیشینه های فرهنگی مختلف بودند که عامل بسیار قوی برای احتمال تعارض  بود.علی در اواسط سخنرانی بود که مهشید از جایش بلند شد و از او به خاطر نبود محتوای مرتبط در ارائه اش انتقاد کرد و در نتیجه باعث تعارض  بین آنها شد.

مرحله شروع – مرحله شروع در واقع مرحله ای است که تعارض  از قبل شروع شده است.مشاجرات تند، بدرفتاری ها، اختلافات لفظی همگی زنگ خطرهایی هستند که نشان می دهند دعوا از قبل شروع شده است.

مرحله تمایز – مرحله ای است که افراد اختلافات خود را علیه یکدیگر بیان می کنند. دلایل تعارض در مرحله تمایز مطرح می شود.

مرحله حل و فصل – یک تعارض  به هیچ جا منتهی نمی شود. افراد باید سعی کنند تا حدی مصالحه کنند و به زودی اختلاف را حل کنند.مرحله حل و فصل به بررسی گزینه های مختلف برای حل تعارض می پردازد.

تعارض می تواند انواع مختلفی داشته باشد مانند تعارض کلامی، تعارض مذهبی، تعارض عاطفی، تعارض اجتماعی، تعارض شخصی، تعارض سازمانی، تعارض اجتماعی و غیره.تعارض  و دعوا با یکدیگر هرگز به نتیجه نمی رسد. اگر در یک خط با فرد دیگر نیستید، هرگز دعوا نکنید، در عوض بهترین سطح خود را برای حل اختلافات خود امتحان کنید.بحث همیشه راه بهتر و عاقلانه تری برای اتخاذ به جای تعارض  است.

ویژگی های تعارض

تعارض یک فرآیند است

تعارض  یک فرآیند است و در لایه ها رخ می دهد. اول همیشه «لایه سوء تفاهم» است. لایه های دیگر تفاوت ارزش ها، دیدگاه ها، علاقه ها و حتی تفاوت های بین فردی است.

تعارض یک فرآیند نامیده می شود زیرا با درک طرف اول از طرف دیگر شروع می شود و یا بر منافع خود تأثیر منفی می گذارد. این فرآیند با رقابت، سازش، همکاری یا اجتناب به پایان می رسد.

تعارض اجتناب ناپذیر است

تعارض  در همه جا وجود دارد. هیچ دو نفری شبیه هم نیستند. از این رو، آنها ممکن است تفاوت های فردی داشته باشند. این تفاوت ها ممکن است به دلیل ارزش ها یا موارد دیگر باشد که منجر به تعارض می شود. تعارض اجتناب ناپذیر و اغلب به نفع است، و می توان آن را به حداقل رساند، منحرف کرد و/یا حل کرد.

تعارض بخش عادی زندگی است

افراد، گروه ها و سازمان های تجاری نیازهای نامحدود و ارزش های متفاوتی دارند. منابع محدود و ناسازگاری آنها منجر به تعارض  می شود. اگر تعارض به درستی مدیریت شود مشکلی نیست.

ادراک

تعارض باید توسط طرفین درک شود، در غیر این صورت وجود ندارد. آنچه ما درک می کنیم و فکر می کنیم بر رفتار، ارتباطات و نگرش ما تأثیر می گذارد.

مخالفت

یکی از طرفین درگیر در تعارض باید در حال درک یا انجام کاری باشد که طرف دیگر آن را دوست ندارد یا نمی خواهد.

وابستگی متقابل و تعامل

تعارض باید شامل نوعی وابستگی متقابل واقعی یا درک شده باشد. بدون وابستگی متقابل، هیچ تعاملی وجود نخواهد داشت. تعارض تنها زمانی رخ می دهد که نوعی تعامل صورت گیرد.

تعارض چند بعدی است

با توجه به درجه ظرفیت و جدیت به طرق مختلف می آید. گاهی اوقات، حتی ممکن است شرایط دشوار را بهبود بخشد.

انواع تعارض

4 نوع تعارض وجود دارد که عبارتند از:

تعارض درون فردی (در درون یک فرد)

تعارض درون فردی به دلیل اهداف متفاوت و نقش های متعددی که از فرد انتظار می رود ایفا کند، در درون فرد به وجود می آید.تعارض های هدف زمانی به وجود می آیند که یک فرد با مشکل انتخاب از میان بسیاری از اهداف رقیب روبرو می شود. تعارض نقش زمانی رخ می دهد که انتظارات نقش یک فرد به طور مادی متفاوت یا متعارض  باشد و فرد بتواند انتظارات خاصی را تنها به قیمت سایر انتظارات برآورده کند. همچنین ممکن است به دلیل ابهام نقش رخ دهد. ابهام نقش زمانی رخ می دهد که فرد وظایف و مسئولیت های خود را روشن نکند.

تعارض بین فردی (بین افراد)

تعارض بین فردی زمانی رخ می دهد که دو یا چند نفر با یکدیگر تعامل داشته باشند. چنین تعاملی ممکن است بین همسالان یا بین سالمندان و زیردستان صورت گیرد.تعارض بین آنها ممکن است به دلیل تفاوت در انتخاب های انجام شده توسط آنها ایجاد شود. این در نتیجه ناتوانی فرد در انطباق با هنجارهای گروه رخ می دهد.علل اصلی این تعارض عبارتند از: تفاوت‌های شخصیتی، ادراکات، تفاوت‌های قدرت و موقعیت، تعارض  ارزش‌ها و منافع، کمبود منابع و غیره.

تعارض بین گروهی

چنین تعارضی بین دو یا چند گروه در یک سازمان رخ می دهد. تعارض های بین گروهی بیشتر برای اهداف سازمانی به وجود می آیند تا اهداف بین فردی.تعارض  بین بخش های تولید و فروش، بین مدیریت و اتحادیه ها، نمونه هایی از تعارض  های بین گروهی است. دلایل اصلی چنین تعارض هایی رقابت برای منابع کمیاب، وابستگی متقابل وظایف، تصمیم گیری مشترک، مقدمه تغییر و اهداف ناسازگار است.

تعارض بین سازمانی

این نوع تعارض  بین دو سازمان در نتیجه رقابت تجاری ایجاد می شود. هر دو طرف متعارض معمولاً در ارائه انواع مشابه محصولات یا خدمات شرکت می کنند. در نتیجه، هر دو طرف مانع موفقیت یکدیگر می شوند.

علل تعارض

علل تعارض به اندازه انواع تعارض متنوع است. در اینجا برخی از شایع ترین علل وجود دارد:

ارزش ها، باورها یا عقاید متفاوت

تعارض زمانی رخ می دهد که افراد ارزش ها، باورها یا عقاید متفاوتی داشته باشند. این اغلب در مورد مسائل مذهبی یا سیاسی صدق می کند.

رقابت برای منابع محدود

وقتی دو یا چند نفر یا گروه برای منابع محدود با هم رقابت می کنند، تعارض می تواند رخ دهد. این اغلب در مورد مسائل اقتصادی صدق می کند.

تفاوت های شخصیتی

وقتی افراد تیپ های شخصیتی متفاوتی داشته باشند، تعارض می تواند رخ دهد. این اغلب در مورد تعارض  های محل کار صدق می کند.

مشکلات ارتباطی

وقتی ارتباط ضعیف باشد، تعارض ممکن است رخ دهد. این می تواند زمانی اتفاق بیفتد که افراد یکدیگر را درک نمی کنند یا زمانی که راه های ارتباطی متفاوتی دارند.

رقابت برای قدرت یا کنترل

وقتی دو یا چند نفر یا گروه خواهان قدرت یا کنترل باشند، تعارض ممکن است رخ دهد. این اغلب در مورد مسائل سیاسی صدق می کند.

تفاسیر مختلف از حقایق

تعارض همچنین زمانی رخ می دهد که دو گروه تفسیرهای متفاوتی از مجموعه ای از حقایق داشته باشند. این می تواند زمانی اتفاق بیفتد که در مورد معنای چیزی یا نحوه تفسیر آن اختلاف نظر وجود داشته باشد. این تفاسیر مختلف می تواند منجر به تعارض شود اگر مردم معتقد باشند که تفسیر آنها تنها تفسیر صحیح است.

معیار مختلف

زمانی که دو گروه ارزش های متفاوتی داشته باشند، تعارض  نیز می تواند رخ دهد. این می تواند زمانی اتفاق بیفتد که آنها در مورد آنچه مهم است یا خوب است اختلاف نظر داشته باشند. وقتی مردم باور داشته باشند که ارزش های خودشان تنها ارزش های صحیح است، در این صورت تعارض رخ می دهد.

اهداف مختلف

وقتی دو گروه اهداف متفاوتی داشته باشند، تعارض نیز ممکن است رخ دهد. این اهداف متفاوت می توانند منجر به تعارض شوند، اگر افراد باور داشته باشند که اهداف خودشان تنها اهداف صحیح هستند.

نیازهای مختلف

وقتی دو گروه نیازهای متفاوتی داشته باشند، تعارض نیز می تواند رخ دهد. این می تواند زمانی اتفاق بیفتد که آنها به چیزهای مختلف نیاز دارند یا زمانی که ایده های متفاوتی در مورد آنچه لازم است دارند. این نیازهای متفاوت می‌تواند منجر به تعارض اجتناب‌ناپذیر شود، اگر افراد باور داشته باشند که نیازهای خودشان تنها نیازهای صحیح است.

نتیجه گیری

در نهایت می خواهم تأکید کنم که تعارض بخشی طبیعی از زندگی است. نمی توان از آن اجتناب کرد، اما ممکن است به طور سازنده با آن کنار بیاید. مدیریت تعارض کلید روابط موفق و زندگی سالم است.تعارض بخشی اجتناب ناپذیر از زندگی است. این یک بخش اساسی از وجود ما است. تعارض می تواند نیروی مثبتی باشد که منجر به رشد و توسعه می شود. همچنین می تواند یک نیروی منفی باشد که منجر به تخریب و خشونت شود. تعارض را می توان به گونه ای مدیریت کرد که منجر به نتایج مثبت شود. همچنین می توان آن را به گونه ای مدیریت کرد که منجر به نتایج منفی شود. مدیریت تعارض فرآیند برخورد سازنده با تعارض است.