بازار مکانی است که در آن دو یا چند طرف برای تبادل کالا یا خدمات با یکدیگر تعامل می کنند. طرف های درگیر در چنین تعاملی به عنوان خریدار و فروشنده شناخته می شوند.به قول کورنو، اقتصاددان فرانسوی، «اقتصاددانان با اصطلاح بازار، بازار خاصی را که در آن چیزها خرید و فروش می‌شود، درک نمی‌کنند، بلکه کل منطقه‌ای را می‌فهمند که در آن خریداران و فروشنده‌ها در آن چنان آزادانه با یکدیگر در ارتباط هستند که قیمت کالاها و خدمات مشابه به راحتی و به سرعت به یکسانی گرایش دارد. بنابراین مارکت مکانی واقعی یا خیالی است که در آن کالاها و خدمات معامله می شود.
ویژگی های یک بازار
ویژگی های خاصی به تعریف یک مارکت کمک می کنند و برای عملکرد آن ضروری هستند. موارد زیر اساسی ترین ویژگی هایی هستند که یک مارکت را شکل می دهند:
خریداران و فروشندگان: برای کارکرد بازار، باید خریداران و فروشندگان وجود داشته باشند.اگر کسی چیزی را که شخص دیگری می فروشد نخرد، بازار نمی تواند وجود داشته باشد.این نهادها می توانند کسب و کارها، افراد یا حتی دولت ها باشند و به لطف اینترنت می توانند تراکنش های خود را به صورت فیزیکی یا مجازی انجام دهند.
کالا: یک بازار واحد به یک کالا بستگی دارد، بنابراین یک کالای مرتبط باید برای فعالیت یک مارکت وجود داشته باشد.به عنوان مثال گندم کالایی است که در بازار گندم خرید و فروش می شود.
تبادل محصولات:بازار محل مناسبی برای مبادله است. انتقال مالکیت محصول باید پس از تبادل محصولات و خدمات صورت گیرد.
تقاضا و عرضه: بازارها همچنین قیمت کالاها و خدماتی را تعیین می کنند که توسط نیروهای عرضه و تقاضا تعیین می شوند. وقتی تقاضای بالایی برای محصول وجود داشته باشد و عرضه کم تر باشد، قیمت محصول بالاتر خواهد بود و بالعکس.
انواع بازارها
بازارهای فیزیکی – مارکت فیزیکی مجموعه ای است که در آن خریداران می توانند به صورت فیزیکی با فروشندگان ملاقات کرده و کالای مورد نظر را در ازای پول از آن ها خریداری کنند.مراکز خرید، فروشگاه های زنجیره ای، فروشگاه های خرده فروشی نمونه هایی از بازارهای فیزیکی هستند.
بازارهای غیر فیزیکی / بازارهای مجازی – در چنین بازارهایی، خریداران کالاها و خدمات را از طریق اینترنت خریداری می کنند.در چنین بازاری خریداران و فروشندگان با یکدیگر ملاقات یا تعامل فیزیکی ندارند، در عوض معامله از طریق اینترنت انجام می شود. مثال ها: دیجی کالا وتکنولایف
بازار مزایده – در یک بازار مزایده، فروشنده کالای خود را به کسی می فروشد که بالاترین پیشنهاد دهنده است.
بازار کالاهای واسطه ای – چنین بازارهایی مواد خام (کالاها)مورد نیاز برای تولید نهایی کالاهای دیگر را می فروشند.
بازار سیاه – بازار سیاه مجموعه ای است که در آن کالاهای غیرقانونی مانند مواد مخدر و سلاح به فروش می رسد.
تنظیم بازارها-به غیر از بازارهای زیرزمینی، بیشتر بازارها تابع قوانین و مقرراتی هستند که توسط هیئت حاکمه تعیین می شود که ماهیت مارکت را تعیین می کند.این ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که این مقررات به اندازه یک توافقنامه تجاری بین المللی گسترده و به طور گسترده شناخته شده باشد یا به اندازه یک بازار خیابانی پاپ آپ محلی و موقتی باشد که فروشندگان نظم و قوانین را بین خود حفظ می کنند
بازار دانش – بازار دانش مجموعه ای است که به تبادل اطلاعات و محصولات دانش بنیان می پردازد.
بازار مالی -اصطلاح عمومی “بازار مالی” به هر مکانی اطلاق می شود که در آن اوراق بهادار، ارزها و اوراق قرضه بین دو طرف معامله می شود.این بازارها اساس جوامع سرمایه داری هستند و تشکیل سرمایه و نقدینگی را برای مشاغل فراهم می کنند.آنها می توانند فیزیکی یا مجازی باشند.
بازارهای مالی به انواع زیر تقسیم می شوند:
بازار سهام – نوعی از مارکت که در آن فروشندگان و خریداران سهام را مبادله می کنند، مارکت سهام نامیده می شود.
بازار اوراق قرضه – بازاری که خریداران و فروشندگان در آن مشغول مبادله اوراق بدهی هستند که معمولاً به صورت اوراق قرضه است، مارکت اوراق قرضه نامیده می شود.اوراق قرضه قراردادی است که توسط هر دو طرف امضا می شود که در آن یکی از طرفین قول می دهد پول را با بهره در فواصل زمانی مشخص بازگرداند.
بازار ارز – در چنین بازارهایی طرفین درگیر معامله ارز هستند. در یک مارکت ارز ، یک طرف واحد پول یک کشور را با مقداری معادل ارز دیگر مبادله می کند.
بازارهای پیش بینی کننده – بازار پیش بینی مجموعه ای است که در آن مبادله کالا یا خدمات برای آینده صورت می گیرد.
انواع بازار براساس میزان رقابت
رقابت کامل
مارکت شلوغ کشاورزان را تصور کنید: بسیاری از خریداران و فروشندگان با محصولات یکسان سر و کار دارند.هیچ بازیکنی نمی تواند روی قیمت ها تأثیر بگذارد. همه با قوانین یکسانی بازی می کنند و رقابت سالم و قیمت گذاری منصفانه را تقویت می کنند.
انحصار کامل
یک فروشنده را در میان یک میدان باز تصور کنید: یک فروشنده تنها بر مارکت تسلط دارد و کنترل انحصاری بر یک محصول یا خدمات را در دست دارد. بدون رقیب مستقیم، این ساختار مارکت می تواند منجر به قیمت های بالاتر و انتخاب های محدود شود.
انحصارچندجانبه
به گروه کوچکی از دوستان فکر کنید: تعداد انگشت شماری از بازیگران قدرتمند بر مارکت تسلط دارند و اغلب محصولات مشابهی را تولید می کنند.اقدامات آنها به طور قابل توجهی بر بازار تأثیر می گذارد، با استراتژی هایی از همکاری تا رقابت شدید.
انحصار در طرف تقاضا
گروهی از کلکسیونرهای هنری را تصور کنید: تعداد محدودی از خریداران در این مارکت وجود دارند که به طور بالقوه به آنها قدرت تأثیرگذاری بر قیمت ها و شرایط را می دهد. تامین کنندگان باید به ترجیحات این خریداران با نفوذ توجه کنند.
انحصار دو طرفه
یک مذاکره ظریف را تصور کنید: یک خریدار تنها با یک فروشنده مذاکره می کند. هر دو طرف قدرت چانه زنی دارند و نتیجه را برای هر دو طرف حیاتی می کند. این سناریو مستلزم بررسی دقیق خواسته های یکدیگر است.