جستجوگر دانش
Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors

اپلکیشن واتس اپ برای پشتبانی از یادگیری آنلاین در طول همه گیری کووید-19 در اندونزی

فهرست مطالب

چکیده

مطالعه حاضر با هدف ارزیابی پذیرش تکنولوژیکی دانشجویان دانشگاه وارتباط آنها بایادگیری آنلاین با پشتیبانی واتس اپ انجام شد. در مجموع 202 دانشجو از سه دوره مختلف در یک دانشگاه خصوصی اندونزی در یک نظرسنجی آنلاین شرکت کردند. تجزیه و تحلیل داده های کمی با استفاده از روش مدل سازی راش برای ارزیابی داده های نظرسنجی انجام شد. یافته‌ها نشان می‌دهد که اکثر دانشجویان استفاده از رسانه‌های اجتماعی را برای حمایت از یادگیری پذیرفته‌اند و احساس می‌کنند برای یادگیری مرتبط هستند.

این یافته‌ها همچنین عوامل متعددی را شناسایی کرده‌اند که سطح بالای پذیرش وارتباط برای یادگیری را ارتقا می‌دهند، مانند سودمندی درک شده دانشجویان، در دسترس بودن پشتیبانی آموزشی، انگیزه و ارتباط با دوستانشان. مفاهیم ضمنی برای تحقیقات بیشتر و شیوه‌های کاربرد واتس اپ برای پشتیبانی از یادگیری آنلاین مورد بحث قرار می‌گیرد.

کلید واژه ها:
رسانه های اجتماعی
یادگیری آنلاین
پذیرش رسانه های اجتماعی
ارتباط یادگیری
مدل راش

مقدمه

رسانه‌های اجتماعی در دوران همه‌گیری کووید-19 نقش مهمی ایفا می‌کنند. ادبیات کنونی در مورد استفاده از رسانه‌های اجتماعی به خصوص به عنوان ابزاری برای دستیابی به اطلاعات مربوط به سلامت( Ittefaq et al. , 2020 ; Saud et al. , 2020 ) به نظارت از راه دور و مراقبت های بهداشتی( Goel and Gupta , 2020 ; Saud et al. , 2020 ) برای آموزش مردم در مورد نحوه پاسخگویی به موارد کووید-19 ( Ittefaq et al. , 2020 )  به دنبال حمایت اجتماعی  ( Saud et al. , 2020 ) و برای تسهیل آموزش از راه دور می باشد( Goel and Gupta , 2020 ; Khan , 2020 ). مهم است که تأکید شود رسانه های اجتماعی در این مقاله به عنوان برنامه های کاربردی دیجیتال تلفن همراه تلقی می شوند که به کاربران خود اجازه می دهند مطالبی را برای تعامل اجتماعی آنلاین ایجاد و تنظیم کنند ( Carr and Hayes , 2015 ; Kaplan and Haenlein , 2010 ; Mulyono and Suryoputro , 2020 a ).

این تعریف شامل استفاده از چندین پلت فرم اجتماعی مانند توییتر، اینستاگرام، یوتیوب، فیس بوک، واتس اپ و غیره است. در اندونزی، آمار کاربران رسانه های اجتماعی افزایش را نشان می دهد و نشان می دهد که 95 درصد از نزدیک به 63 میلیون کاربر اینترنت، کاربران رسانه های اجتماعی هستند( Kominfo , 2013 ).

تعداد نسبت به سال 2018 افزایش می یابد،از مجموع 132.7 میلیون کاربر، 97.9 درصد از کاربران  کاربررسانه های اجتماعی میباشد ( Mulyono and Suryoputro , 2020 a ). در زمینه آموزش، استفاده از رسانه های اجتماعی مانند واتس اپ برای تسهیل یادگیری فراگیر در سراسر جهان انجام شده است. مطالعه ای توسط تراگانت و همکاران (2021)، به عنوان مثال، نشان داده است که چگونه برنامه واتس اپ برای گسترش یادگیری زبان 23 زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی (EFL) در طول یک دوره فشرده تابستانی تمرین می شود.

یافته‌های این مطالعه نشان داد که واتس اپ به دانشجویان اجازه می‌دهد تا زبان هدف را تمرین کنند و در یک رویداد ارتباط حقیقی شرکت کنند. نظرسنجی از 140 دانشجوی کارشناسی مدیریت که توسط کلاین و همکاران (2018) انجام شد، نشان داد که واتس اپ دارای پنج توانایی آموزشی برای یادگیری در آموزش عالی است، مانند توانایی آن در تسهیل تعامل، به اشتراک گذاری دانش، همکاری ،فراگیر بودن و حس دانشجویان ،حضور در یادگیری. در طول همه گیری کووید 19، رسانه های اجتماعی می توانند برای ایجاد پل همبستگسی بین معلمان و دانشجویان و بین دانشجویان استفاده شوند ( Dhawan , 2020 ).

راپانتا، بوتوری، گودیر، گاردیا و کول (2020) استدلال می‌کنند که تدریس آنلاین در طول بحران کووید-19 می‌تواند حوزه حضور اجتماعی را در بر گیرد،حوزه ای که انتظار می رود معلمان در آن آزاد باشند و بتوانندارتباط و تعامل معلم – شاگرد و دانش آموز – دانش آموز را حفظ کنند. علاوه بر این، با حمایت رسانه‌های اجتماعی، می‌توان فعالیت اجتماعی معلمان و دانش‌آموزان و همکاری همسالان را افزایش داد و بر این اساس، موفقیت یادگیری آنلاین حاصل شد

 ( Rapanta et al. , 2020 ). برخی از نویسندگان استدلال کرده اند که رسانه های اجتماعی می توانند به عنوان ابزاری برای دانش آموزان برای درک و رسیدگی به مشکلات دنیای واقعی استفاده شوند( Bozalek et al. , 2013 ; Herrington et al. , 2014 ; Herrington and Parker , 2013 ; Mulyono and Suryoputro , 2020 b )به عبارت دیگر، رسانه‌های اجتماعی را می‌توان به‌عنوان فناوری نوظهور موبایلی در نظر گرفت که معلمان را قادر می‌سازد تا یک محیط یادگیری آنلاین ایجاد کنند ( Bozalek et al. , 2013 ). در محیط های آموزش عالی اندونزی، شیوع کووید-19 بسیاری از دانشگاه ها را مجبور به تعلیق کلاس های حضوری و شروع فعالیت های آموزشی و یادگیری آنلاین کرده است.

بسیاری از دانشگاه ها از رسانه های اجتماعی برای تسهیل فعالیت های آموزشی و سیستم های مدیریت یادگیری (LMS) بر اساس یادگیری آنلاین استفاده می کنند( Febriani , 2020 ; Kaluge , 2020 ). ادغام رسانه های اجتماعی در روش های تدریس و یادگیری آنلاین نه تنها به این دلیل است که واتس اپ آسان است، بلکه برای معلمان و دانش آموزان برای برقراری ارتباط و تعامل نیز قابل دسترسی است ( Mulyono and Suryoputro , 2020 ).

علاوه بر این، واتس اپ گزارش شده است که انگیزه یادگیری دانش آموزان را تسهیل می کند و مشارکت یادگیری دانش آموزان را افزایش می دهد( Febriani , 2020 ). اگرچه، خان (2020) در مقاله خود استدلال کرده است که بسیاری از کشورهای در حال توسعه از واتس اپ برای تسهیل آموزش و یادگیری آنلاین در طول همه گیری کووید-19 استفاده کرده اند.

شرایط متعددی برای چنین استفاده ای شناسایی شده است، از جمله زیرساخت های محدود،ابزار و راه اندازی آموزش مجازی،و منابع انسانی آموزش دیده کافی برای آموزش و یادگیری آنلاین مبتنی بر وب پیشرفته تر. در مطالعه حاضر، رسانه های اجتماعی مانند برنامه واتس اپ برای پشتیبانی از شیوه های یادگیری آنلاین مبتنی بر LMS ابداع شد. به ویژه، این مطالعه با هدف ارزیابی پذیرش فنی و همبستگس معلمان برای یادگیری در زمینه ای انجام شد که رسانه های اجتماعی به عنوان یک ابزار شناختی و فناورانه برای ترویج یک محیط آموزشی معتبر استفاده می شد( Bozalek et al. , 2013 ; Mulyono and Suryoputro , 2020 ). حتی همه‌گیری‌های قبل از کووید 19، پذیرش فناوری و ارتباط برای یادگیری اغلب به‌عنوان عوامل کمک‌کننده برای به‌کارگیری فناوری جدید در یک محیط خاص فهرست می‌شدند( Davis , 1989 ; Venkatesh et al. , 2003 ) .

بنابراین , مطالعه حاضر در سایه روشن ها در مورد پذیرش و ارتباط دانشجویان دانشگاه اندونزی با استفاده از رسانه های اجتماعی برای حمایت از یادگیری آنلاین مبتنی بر LMS مهم است . علاوه بر این، مطالعات قبلی در زمینه پذیرش و ارتباط یادگیری آنلاین بر استفاده از روش پیمایشی برای روش جمع‌آوری داده‌ها تاکید کرده‌اند( e.g. Dhume et al. , 2012 ; Dumpit and Fernandez , 2017 ; Lawson – Body et al. , 2018 ; So , 2016 ; Teo et al. , 2008 , 2009 )

علاوه بر این، مطالعات قبلی استفاده از چندین تجزیه و تحلیل داده های کمی (مانند رگرسیون چندگانه، ANOVA و تحلیل مسیر) را برای منعکس کردن پذیرش وارتباط دانشجویان با شیوه های یادگیری آنلاین پیشنهاد کرده اند. با این حال، در مورد تکنیک مدلسازی راش برای مطالعه مدل پذیرش فناوری و ارتباط یادگیری، کمی انجام شده است.

بنابراین، مطالعه حاضر در ارائه یک جایگزین روش شناختی برای استفاده از روش مدل سازی راش برای ارزیابی پذیرش تکنولوژیکی دانشجویان و ارتباط یادگیری استفاده از رسانه های اجتماعی برای حمایت از فعالیت های یادگیری آنلاین آنها حائز اهمیت است.

پژوهش حاضر سعی دارد به سوالات تحقیق زیر بپردازد:

1 . چگونه دانشجویان دانشگاه اندونزی واتس اپ را برای پشتیبانی از یادگیری آنلاین خود در طول همه گیری کووید-19 می پذیرند؟

2. استفاده از واتس اپ چگونه به دانشجویان دانشگاه اندونزی برای همبستگس آنلاین برای یادگیری آن‌ها چگونه کمک می‌کند؟

3. چه عواملی منجر به پذیرش و همبستگس دانشجویان برای یادگیری می شود؟

چارچوب نظری

نظریه پذیرش تکنولوژیک

مطالعه حاضر مدل پذیرش فناوری توسعه یافته وارتباط یادگیری را برای بررسی پذیرش وارتباط دانشجویان با استفاده از واتس اپ برای حمایت از یادگیری آنلاین آنها اتخاذ کرد. اصطلاح مدل پذیرش تکنولوژیک (TAM) توسط دیویس (1989) برای توضیح و پیش بینی پذیرش فردی و پذیرش استفاده از فناوری خاص معرفی شد.

طبق گفته جین (2014)، TAM در ابتدا با گسترش و استفاده از انواع مختلفی از متغیرهای خارجی برای پیش بینی روابط بین متغیر سهولت استفاده درک شده (PE)، سودمندی درک شده(PU) و سایر متغیرهای خارجی توسعه یافت. در زمینه پذیرش رسانه های اجتماعی، اعتقاد بر این است که کاربران دانشجو زمانی فعالیت های مرتبط با رسانه های اجتماعی را انجام می دهند که متوجه شوند برنامه رسانه اجتماعی پیچیده تر است (یعنی استفاده آسان) و آن را برای آنها مفید بدانند (یعنی مفید بودن)( Dumpit and Fernandez , 2017 ). ررسی ما از ادبیات برخی متغیرهای خارجی دیگر مانند هنجار ذهنی( Dumpit and Fernandez , 2017 ; Jin , 2014 ; Taylor and Todd , 1995 ; Venkatesh and Davis , 2000 )و بازیگوشی ادراک شده( Dumpit and Fernandez , 2017 ; Moon and Kim , 2001 ; Padilla – Melendez et al. , 2013 )

می تواند متغیرهای داخلی TAM  (مانند سهولت استفاده درک شده، سودمندی درک شده، رضایت و پذیرش تکنولوژیک) را پیش بینی کند. در زمینه استفاده از رسانه های اجتماعی،هنجار ذهنی مربوط به میزان فشاری است که دانشجویان از جامعه اطراف خود برای استفاده از سایت ها یا برنامه های رسانه های اجتماعی در حال حاضر یا در آینده دریافت می کنند( see Agudo – Peregrina et al. , 2014 ).

دامپیت و فرناندز (2017) در مطالعه ای دریافتند که هنجار ذهنی نقش مهمی در ترویج قصد رفتاری کاربران برای استفاده از رسانه های اجتماعی ایفا می کند. آنها اشاره کردند که دانشجویان برای استفاده از رسانه های اجتماعی نظر افراد محترم را در نظر خواهند گرفت. به عبارت دیگر , دانشجویان رسانه های اجتماعی را برای تسهیل یادگیری خود ترکیب می کنند زیرا اعضای هیئت علمی از آنها می خواهند که این کار را انجام دهند . علاوه بر هنجارهای ذهنی، بازیگوشی ادراک شده به عنوان شاخص اولیه استفاده دانشجویان از رسانه های اجتماعی توصیف شده است( Dumpit and Fernandez , 2017 ).

در TAM، بازیگوشی ادراک شده مربوط به انگیزه درونی است که افراد را به استفاده از فناوری خاص ترغیب می کند( Venkatesh and Bala , 2008 ). مون و کیم ( 2001 ) استدلال کرده اند که وقتی افراد خود را در حالت بازیگوشی می یابند , آنها تعامل خود را با فناوری جالب می دانند و برای لذت در فعالیت شرکت می کنند.

مطالعه حاضر مفاهیم بازیگوشی را به عنوان علاقه دانشجویان به احساس شادی و رفتارهای با انگیزه درک می کندنابراین, بازیگوشی مشاهده شده از کاربرد وب سایت‌های رسانه های اجتماعی به حدی اشاره دارد که دانشجویان درک می‌کنند که وب سایت‌های رسانه اجتماعی با احساس لذت وخوشی آن‌ها را تامین می‌کنند. بنابراین، دانشجویان تعامل با سایت‌ها و اپلیکیشن‌های رسانه‌های اجتماعی را هیجان‌انگیز می‌دانند و بر این اساس مشارکت خود را برای حالت لذت حفظ می‌کنند.

ارتباط برای یادگیری

پژوهش های ارتباط برای یادگیری (CL) را در دو حوزه مختلف در چارچوب TAM مطرح کرده است.آنانتو و نینگیش (2020)پیشنهاد می کنند که ارتباط برای یادگیری باید به عنوان یک متغیر خارجی در نظر گرفته شود که می تواند پذیرش دانشجویان از برنامه های کاربردی رسانه های اجتماعی برای حمایت از یادگیری را پیش بینی کند. در مطالعه خود، آنانتو و نینگیش پذیرش دانشجویان دانشگاه از تلفن های هوشمند و رسانه های اجتماعی را برای ترویج یادگیری تلفن همراه مورد بررسی قرار دادند.

یافته ها نشان می دهد که نگرش و همبستگس دانشجویان با تلفن های هوشمند و رسانه های اجتماعی به طور قابل توجهی میزان پذیرش آنها از استفاده از فناوری را تعیین می کند. علاوه بر این، یافته‌ها نشان داد که ارتباط و سهولت درک شده در استفاده از رسانه‌های اجتماعی و بازیگوشی دانشجویان از نظر آماری بر نگرش آنها تأثیر گذاشته است. اگرچه آنانتو و نینگیش (2020) مدعی تداعی از ارتباط برای یادگیری نسبت به پذیرش دانشجویان از رسانه‌های اجتماعی برای حمایت از یادگیری هستند، هنوز یک بحث نامشخص در مورد موقعیت چنین متغیر خارجی در چارچوب TAM وجود دارد.

در دیدگاهی متفاوت، Siritongthaworn و همکاران (2006) پیشنهاد می کنند که ارتباط با متغیر یادگیری باید به عنوان زیر دامنه مقیاس سودمندی درک شده در نظر گرفته شود. آنها استدلال می کنند که متغیر سودمندی درک شده باید از منظر کیفیت آموزش توضیح داده شود. Siritongthaworn و همکاران با استفاده از استدلال های پاجو و والاس (2001)ارتباط با منابع یادگیری را به عنوان یک محرک برجسته برای یادگیری با کیفیت شناختند. Siritongthaworn و همکاران (2006) در مطالعه خود  دریافتند که دانشجویان سودمندی یادگیری الکترونیکی را درک کردند و فکر کردند که فناوری ،یادگیری آنها را افزایش می دهد.

در مطالعه حاضر، ما دیدگاه آنانتو و نینگیش (2020)را دنبال کردیم و بنابراین ارتباط به حوزه یادگیری را به عنوان یک متغیر خارجی در چارچوب TAM مطرح کردیم. اصطلاح “ارتباط” را می توان به سادگی به عنوان “احساس تعلق و پذیرش” دید. کسانی که در یادگیری آنلاین احساس ارتباط می کنند، تمایل بیشتری دارند و با دیگران تعامل کنند و در فعالیت یادگیری شرکت می کنند ( van Tryon and Bishop , 2009 , p . 43 ).

در پذیرش رسانه‌های اجتماعی، ارتباط برای یادگیری نشان‌دهنده پیوندهای یادگیری قوی است که دانشجویان را تشویق می‌کند تا با میل خود در فعالیت‌های یادگیری آنلاین بیش از استفاده از رسانه‌های اجتماعی مشارکت کنند. به نظر ما، متغیرهای خارجی مورد بحث در بالا (یعنی هنجار ذهنی، سودمندی درک شده و همبستگس برای یادگیری) می توانند برای بهبود قابلیت توضیحی TAM مربوط به موقعیت های خاص ، انواع کاربران و ویژگی‌های فن‌آوری مورد استفاده قرار گیرند( Hoi and Mu , 2020 ; Moon and Kim , 2001 ).

تئوری های توسعه یافته TAM و همبستگس دانشجویان برای یادگیری برای توضیح پذیرش تکنولوژیکی دانش آموزان از گنجاندن برنامه واتس اپ در تلفن های هوشمندشان برای حمایت از یادگیری آنلاین وارتباط آنها به یادگیری آنلاین ارائه شد. توجه به این نکته حائز اهمیت است که هدف مطالعه حاضر بررسی روابط بین متغیرهای خارجی و داخلی TAM مانند مطالعات قبلی نیست. در عوض، با استفاده از تحلیل مدل راش، مطالعه حاضر با هدف تعیین قدرت پاسخ‌های دانشجویان انجام شد ( Goh et al. , 2010 ; Mulyono et al. , 2020 ; Ningsih et al. , 2021 ).

مهم تر از آن، تجزیه و تحلیل مدل راش به محقق اجازه می دهد تا پاسخ های دانشجویان را به آیتم های مربوطه پرسشنامه TAM ترسیم کند و جزئیات آن را شرح دهد. علاوه بر این، برخی از مطالعات قبلی استفاده از تحلیل مدل راش را برای بررسی پذیرش فناوری در میان دانشجویان پیشنهاد کرده اند، مانند اسماعیل و همکاران (2010) و گوه و همکاران (2010). بنابراین، مطالعه حاضر در افزودن به ادبیات کنونی در مورد کاربرد روش مدل‌سازی راش به عنوان یک روش تحلیل داده‌های جایگزین برای ارزیابی پذیرش تکنولوژیکی دانش‌جویان و ارتباط یادگیری استفاده از رسانه‌های اجتماعی برای حمایت از فعالیت‌های یادگیری آنلاین آنها حائز اهمیت است.

روش

محیط مطالعه و شرکت کنندگان

مطالعه حاضر در دو دانشکده از یک دانشگاه خصوصی در اندونزی انجام شد، یعنی دانشکده تربیت معلم و آموزش (FTP) و دانشکده علوم اسلامی (FIS) انجام شد.

کمیته اخلاق محلی، دانشگاه های Lembaga Penelitian dan Pengembangan (LEMLITBANG)پروفسور محمدیه و دکتر حکام پروتکل مطالعه حاضر را تایید کرد.

در پروتکل، اطلاعات کافی در مورد هدف و روند مطالعه به دانشجویان داده شد; مشارکت آنها داوطلبانه و ناشناس بود. همچنین به دانشجویان اطلاع داده شد که تصمیم آنها برای شرکت یا عدم شرکت در مطالعه عواقبی ندارد. در مجموع 202 دانشجو از سه دوره مختلف در این مطالعه شرکت کردند.

مشخصات دموگرافیک شرکت کنندگان در جدول 1 زیر به تفصیل آمده است: در طول همه گیری کووید-19، دانشجویان به صورت آنلاین از طریق وب سایت دانشگاه  به صورت مدل LMSدر این دوره شرکت کردند. دانشجویان ملزم به شرکت در فعالیت های سخنرانی , بحث آنلاین , تکالیف فردی ( خواندن , پروژه / مطالعه موردی ) و آزمون ها بودند . ویژگی های چت و پیام نیز برای دانشجویان در دسترس بود، اگرچه تعداد دانشجویان که از چنین ویژگی هایی استفاده می کردند محدود بود.

بر این اساس، رسانه های اجتماعی مانندواتس اپ برای پشتیبانی از آموزش آنلاین گنجانده شد. به ویژه , ادغام رسانه های اجتماعی با هدف تسهیل ایجاد یک محیط آموزشی معتبر برای دانشجویان بود . برای این منظور، دانشجویان تشویق شدند تا یک گروه واتس‌اپ (که بیشتر به عنوان WAG نوشته می‌شود) برای دوره‌ای که به آن تعلق دارند، ایجاد کردند تا ارتباط برقرار کنند و در مورد مواد آموزشی و پیشرفت  خود به اشتراک بگذارند. مشاهده شد که تمامی شرکت کنندگان دارای تلفن همراه بوده و با استفاده از تلفن همراه خود به اپلیکیشن واتس اپ دسترسی پیدا کرده اند. یک دانشجو از هر کلاس به عنوان مدیر WAG و کمک به مدیریت فعالیت گروه منصوب شد.

روش جمع آوری داده ها

اطلاعات مربوط به پذیرش تکنولوژیکی دانشجویان و ارتباط به یادگیری آنلاین بود. بدین منظور , پس از آزمون میان ترم , پرسشنامه ای برای 202 دانش آموز اجرا شد . در این مطالعه، پرسشنامه پنج نقطه‌ای لیکرت آنانتو و نینگسیه (2020) برای بررسی عواملی که در پذیرش معلمان و ارتباط آنها برای یادگیری با حمایت رسانه‌های اجتماعی نقش داشتند، اقتباس شد. این پرسشنامه شامل 25 گویه با پنج پاسخ جایگزین است که از کاملاً موافقم ( نمره 5 ) تا کاملاً مخالفم ( نمره 1 ) را شامل می شود . در ابتدا، این پرسشنامه با اشاره به نسخه اصلاح شده مدل پذیرش فناوری تهیه شد( Dumpit and Fernandez , 2017 ; Lawson – Body et al. , 2018 ; Venkatesh et al. , 2003 ; Yang et al. , 2019 )

و محیط آموزش مرتبط ( Dwyer et al. , 2004 ). 25 گویه پرسشنامه در هفت ساختار طبقه بندی شدند که شامل 4 گویه سودمندی درک شده(PU ) چهار مورد سهولت استفاده درک شده  (PE ) سه گویه هنجار ذهنی  (SN ) سه گویه بازیگوشی ادراک شده   (PP )چهار مورد نگرش(AT ) سه مورد پذیرش فناورانه  (AC ) و چهار آیتم ارتباط آموزش    (CL ) .

علاوه بر این , سه سوال دموگرافیک ( یعنی رشته , جنسیت و سن ) و یک فرم رضایتنامه به پرسشنامه اضافه شد . این پرسشنامه از زبان مادری باهسا اندونزیایی استفاده می کرد و با استفاده از افزونه پرسشنامه در  مدلLMS به صورت آنلاین توسعه یافته است. زبان مادری باهاسا اندونزی به طور هدفمند به کار گرفته شد تا به شرکت کنندگان در درک اطلاعات از ابزارها کمک کند تا بتوانند پاسخ های مناسب را ارائه دهند ( Zulaiha and Mulyono , 2020 ). پرسشنامه آنلاین پس از آزمون میان ترم توزیع شد و به مدت یک هفته باز ماند.

تحلیل داده ها

دویست و دو پاسخ دانشجو در افزونه پرسشنامه آنلاین در LMS دانشگاه ثبت شد. برای اجازه دادن به تجزیه و تحلیل داده ها، رکوردها از وب سرور در یک فایل txt دانلود شدند و با استفاده از Microsoft Excel جدول بندی شدند. تجزیه و تحلیل مدل راش (یعنی آمار Infit و Outfit و آمار برازش استاندارد) با استفاده از WINSTEP (نسخه 4.5.1) برای تبدیل داده‌های ترتیبی خام به داده‌های واحد ورود به سیستم(logit) استفاده شد.

علاوه بر این , تجزیه و تحلیل راش برای غربالگری داده ها از نظر مقادیر از دست رفته و مقادیر پرت انجام شد . از همه مهم تر، فرآیند غربالگری داده ها شامل حذف داده ها از دانشجویان شرکت کننده ای بود که پرسشنامه را به طور جدی تکمیل نکردند و بر این اساس در پاسخ های خود نامناسب بودند ( Goh et al. , 2010 ) .

جدول 1. جمعیت شناسی شرکت کنندگان
جدول 1. جمعیت شناسی شرکت کنندگان

از 202 رکورد، 75 مورد با مدل نامناسب بودند و بنابراین به عنوان موارد پرت حذف شدند ( Linacre , 2010 ; Mulyono et al. , 2020 ). 127 رکورد باقی مانده شامل 103 زن ( 81.1 % ) و 24 مرد ( 18.9 % ) , 70 دانشجو از کلاس روش تحقیق , 25 دانشجو از کلاس نگارش علمی و 32 دانشجو از کلاس خواندن و نوشتن دانشگاهی بود . همچنین 127 رکورد اندازه نمونه مورد نیاز را برای تجزیه و تحلیل مدل راش برآورده کردند ( Linacre , 1994 ).

علاوه بر این , تحلیل مدل راش برای ارزیابی سازگاری درونی ابزار انجام شد . جدول 2 در زیر نتیجه تجزیه و تحلیل را ارائه می دهد: همانطور که در جدول 2 در بالا نشان داده شده است، ابزار دارای سطح پایایی بسیار بالایی گزارش شده است (آلفا کرونباخ > 0.9). بسیاری از سازه ها، یعنی سودمندی درک شده، هنجار ذهنی، نگرش، پذیرش تکنولوژیکی و ارتباط برای یادگیری، دارای سطح بالایی از قابلیت اطمینان (آلفا کرونباخ> 8/0) و دو سازه دیگر (7/0> آلفا کرونباخ) قابل اعتماد بودند.

یافته ها و بحث

آمار توصیفی

آمار توصیفی افراد اندازه گیری شده میانگین 2.38 با انحراف معیار 1.60 را نشان داد. مقدار لاجیت آیتم اندازه گیری میانگین مورد را  00 نشان می دهد. با انحراف استاندارد 1.03. علاوه بر این , جداسازی افراد و اقلام به صورت متوالی در 04/4 و 11/6 گزارش شد. این مقادیر جداسازی توانایی ابزار را در تشخیص کافی توانایی های افراد و مشکلات آیتم ها نشان می دهد( Boone et al. , 2014 ).

پذیرش و ارتباط دانشجویان برای یادگیری

سؤالات تحقیق اول و دوم پرسیده شد که آیا شرکت کنندگان دانش آموز ادغام واتس اپ را برای حمایت از یادگیری آنلاین خود می پذیرند و آیا چنین استفاده ای از واتس اپ ارتباط آنها را با فعالیت یادگیری بهبود می بخشد.

برای پاسخ به این دو سوال تحقیق، داده های کمی با استفاده از تحلیل مدل راش مورد ارزیابی قرار گرفت. با استفاده از برنامه WINSTEP، نقشه رایت برای ترسیم مقادیر لاجیت آیتم و شخص  (LV) (نگاه کنید به شکل 1) و طبقه بندی سطح پذیرش وارتباط دانشجویانبرای یادگیری ایجاد شد. در شکل 1، سمت راست نقشه سطح توافقات را در مورد آیتم ها از بیشترین توافق در بالا تا بیشترین مخالفت در پایین، توزیع می کند.

جدول 3 طبقه بندی پذیرش و ارتباط دانشجویان برای یادگیری را خلاصه می کند. طبقه بندی میزان پذیرش وارتباط دانشجویان برای یادگیری با مشاهده گرایش داده های لاجیت فرد انجام شد. روسلند و همکاران (2020) نشان می‌دهد که محدوده داده‌های لاجیت فرد بین میانگین (M) و یک انحراف استاندارد زیر میانگین (S) ممکن است سطح متوسط ​​را نشان دهد، بالاتر از M نشان‌دهنده سطح بالاتر و دیگری زیر S سطح پایین‌تر را توصیف می‌کند.

همانطور که در جدول 3 نشان داده شده است، گزارش شده است که 40٪ از دانشجویان (N ¼ 51) واتس اپ را برای ترویج یادگیری آنلاین پذیرفته اند و نشان داده شده است که سطح بالایی از ارتباط براییادگیری آنلاین دارند. در مجموع 44.9 درصد (N ¼ 57) در سطح متوسط ​​و مابقی 14.96 درصد در سطح پایین قرار داشتند.

نشان داده شد که دانشجویانی که در روش تحقیق و دوره‌های خواندن و نوشتن تحصیلی شرکت کرده‌اند، نسبت به دانشجویان شرکت‌کننده در دوره نگارش علمی، پذیرش و ارتباط بیشتری با یادگیری دارند.

علاوه بر این، تجزیه و تحلیل عملکرد آیتم متفاوت (DIF) برای ارزیابی تفاوت‌های پاسخ در جنبه‌های جمعیت‌شناسی (یعنی دوره، جنسیت و سن) انجام شد. ادبیات پیشنهاد می‌کند که اگر مقدار کنتراست DIF بالاتر از 0.5 لوجیت باشد و مقدار احتمال Rasch-Welch آن از نظر آماری معنی‌دار باشد، برای ارتقای DIF در نظر گرفته می‌شود

 (Chan and Subramaniam, 2020; Mulyono et al., 2020). جدول 4 زیر نتیجه تجزیه و تحلیل DIF را شرح می دهد. از جدول 4 در بالا، نشان داده شده است که سه مورد برای ارتقای DIF با توجه به جمعیت شناسی دوره در نظر گرفته شده است (یعنی Q7، Q20، و Q23)، و یک مورد (یعنی Q15) دارای DIF برای جمعیت شناسی جنسیت و سن بود. تجزیه و تحلیل DIF نشان داد که دانشجویان کلاس نویسندگی علمی در استفاده از ویژگی‌های واتس‌اپ برای پشتیبانی از یادگیری نسبت به افرادی که در کلاس روش تحقیق شرکت می‌کنند، مشکل کمتری دارند (DIF S ¼ – .24 LV, DIF R ¼ 1.10 LV, p < 0.05). همچنین مشاهده شد که دانشجویان کلاس نگارش علمی سطح بالایی از رضایت از کیفیت یادگیری آنلاین با پشتیبانی واتس‌اپ را نسبت به دانشجویان کلاس روش تحقیق و کلاس خواندن و نوشتن آکادمیک نشان می‌دهند

 (DIF S ¼ 2.49 LV, DIF A ¼ 1.43 LV DIF R ¼ 1.58 LV, p < 0.05). علاوه بر این، گزارش شده است که دانشجویان کلاس روش تحقیق از پذیرش استفاده از رسانه‌های اجتماعی مانند واتس اپ برای یادگیری آنلاین نسبت به دوره‌های گروهی کلاس خواندن و نوشتن آکادمیک خوشحال‌تر هستند

 (DIF R ¼ 0.47 logit, DIF A ¼ 1.25 logit, p < 0.05). با توجه به جنبه‌های جنسیتی و سنی، نتایج تجزیه و تحلیل DIF نشان داد که دانشجویان دختر و شرکت‌کنندگان کمتر از 20 سال احساس نمی‌کنند که با استفاده از واتس‌اپ می‌توانند با همکلاسی‌های خود ارتباط برقرار کند در حالی که دانشجویان پسر و شرکت‌کنندگان 26 تا 30 ساله احساس می‌کنند که واتس اپ به عنوان مکانی برای ارتباط با دوستان می باشد

(DIF M ¼ 0.19 logit, DIF F ¼ -1.15 logit, DIF D ¼ 2.63 logit, DIF B ¼ 2.34 logit, p < 0.05).

یافته ها توسط گزارش فعالیت به دست آمده از وب سایت، همانطور که در جدول 5 نشان داده شده است، پشتیبانی شد. همانطور که در جدول 5 بالا نشان داده شده است، اگرچه دانشجویان کلاس نگارش علمی روزهای بیشتری را در وب سایت های یادگیری آنلاین سپری کردند درحالی که میانگین تعداد بازدید و دسترسی به فعالیت یادگیری کمتر از روش تحقیق و کلاس‌های خواندن و نوشتن دانشگاهی بود. به عبارت دیگر، دانشجویانی که در دوره روش تحقیق و دوره خواندن و نوشتن تحصیلی شرکت می‌کنند، در مقایسه با دانشجویان دوره نگارش علمی، ارتباط بیشتری با یادگیری آنلاین خود دارند.

 عوامل موثر مشارکت در پذیرش فن‌آوری وارتباط دانشجویان به یادگیری

علاوه بر پذیرش و ارتباط دانشجویان به یادگیری، مطالعه حاضر توزیع دشواری آیتم‌ها را در سمت چپ نقشه رایت (نگاه کنید به شکل 1) ارزیابی کرد تا عوامل بالقوه چنین پذیرش و ارتباط را بررسی کند. یافته‌ها چندین محرک را برجسته کردند که سطح بالای پذیرش و ارتباط به یادگیری را ارتقا می‌دادندمانند درک دانشجویان از سودمندی برنامه واتس اپ برای حمایت از یادگیری (LV Q1 ¼ -1.93؛LV Q2 ¼ -2.26)، در دسترس بودن پشتیبانی یادگیری (LV Q11 ¼ -. 90)، انگیزه (LV Q14 ¼ -. 98) و ارتباط دانشجویان با دوستانشان  (LV Q15 ¼ – . 95 ).

جدول 2. سازگاری داخلی ابزار.
جدول 2. سازگاری داخلی ابزار
شکل 1. نقشه شخص-آیتم رایت
شکل 1. نقشه شخص-آیتم رایت
جدول 3. سطح پذیرش و ارتباط دانشجویان با یادگیری
جدول 3. سطح پذیرش و ارتباط دانشجویان با یادگیری

ذکر این نکته ضروری است که انگیزه دانشجویان برای شرکت در فعالیت های یادگیری آنلاین در بین سه دوره متفاوت است نشان می دهد که دانشجویانی که در دوره نگارش علمی شرکت می کنند تمایل بیشتری به دسترسی به مطالب و فعالیت های درسی دارند ( 66 روز ) پس از آن کسانی که در دوره خواندن و نوشتن تحصیلی ( 52 روز ) و در روش تحقیق ( 43 روز ) بودند . از این یافته ها می توان این گونه تعبیر کرد که دانشجویان در دوره علمی به دلیل وجود رفتار مثبت به یادگیری آنلاین و حمایت بیشتر از یادگیری، انگیزه بیشتری برای یادگیری آنلاین داشتند. به عبارت دیگر، واتس اپ به دانشجویان کمک کرده بود تا اطلاعات مربوط به وظایف و فعالیت های یادگیری را به دست آورند. با این حال , تعامل با همتایان مربوط به وظیفه و فعالیت یادگیری , حمایت یادگیری و انگیزه را نیز فعال می کند .

از آنجایی که دانش‌آموزان متوجه سودمندی واتس‌اپ برای حمایت از یادگیری خود می‌شوند،آنها احتمالاً به طور مداوم از چنین برنامه رسانه اجتماعی استفاده خواهند کرد. علاوه بر این، دانشجویان در مورد استفاده از واتس اپ برای به دست آوردن اطلاعات مربوط به یادگیری و فعالیت یادگیری خود بسیار مثبت بودند

 (LV Q8 ¼ – . 63 ; LV Q13 ¼ – . 87 ). یافته‌های ما با این مفهوم مطابقت دارد که نشان می‌دهد افراد بیشتر تحت تأثیر مفید بودن برنامه‌های کاربردی فناوری خاص هستند تا سهولت استفاده از آنها( akman and Turhan , 2017 ; Gefen and Straub , 2000 ). علاوه بر این، این یافته با مطالعه قبلی توسط

Nyasulu and Dominic Chawinga ( 2019 ) مطابقت دارد که دریافتند واتس‌اپ برای دانشجویان در اشتراک‌گذاری اطلاعات، همکاری دانشگاهی مفید بوده و  باعث فراهم کردن اتاق هایی برای یادگیری فراتر از ساعات کلاس درس برای دانشجویان . این یافته ها همچنین نشان داد که هنجار ذهنی در تعیین استفاده از واتس اپ برای پشتیبانی از یادگیری آنلاین بسیار مهم است. در مطالعه حاضر، مشاهده شد که دانشجویان از واتس‌اپ استفاده می‌کنند، زیرا مدرس ها، همسالان و سایر افراد در جامعه اجتماعی خود از چنین برنامه رسانه اجتماعی برای حمایت از یادگیری آنلاین خود استفاده می‌کنند(LV Q9 ¼ – . 60 , LV Q10 ¼ – . 34 , LV Q11 ¼ – . 90 ).

به عبارت دیگر نفوذ افراد نقش مهمی در تعیین قصد دانشجویان برای استفاده از واتس اپ ایفا می کند. طبق نظر تیلور و تاد (1995)، هنجارهای ذهنی از جمله متغیرهای دیگر TAM هستند که ممکن است بفهمند چرا افراد قصد دارند فناوری خاصی را اتخاذ کنند. یافته های مطالعه حاضر مطالعه قبلی توسط دامپیت و فرناندز (2017) را تایید می کند که یافته های آن نشان داد که هنجار ذهنی یکی از متغیرهای خارجی دیگری است که قصد رفتاری کاربران را برای استفاده از رسانه های اجتماعی ترویج می کند. دامپیت و فرناندز پیشنهاد می کنند که نظر افراد محترم برای استفاده از رسانه های اجتماعی می تواند محرک قوی برای استفاده دانشجویان از رسانه ها باشد. در محیط‌های آموزش عالی، استفاده اعضای هیئت علمی از رسانه‌های اجتماعی می‌تواند دانشجویان را ترغیب کند تا از رسانه‌های اجتماعی برای تسهیل یادگیری خود استفاده کنند. یافته مشابهی در مطالعه

Nyasulu and Dominic Chawinga ( 2019 ) یافت شد که نشان می‌دهد اکثر شرکت‌کنندگان دانشجویان از واتس‌اپ استفاده می‌کردند زیرا دانشجویان هم‌کلاسشان از این فناوری استفاده می‌کردند. با این حال، دانش‌آموزان نارضایتی خود را از یادگیری آنلاین با پشتیبانی واتس‌اپ ابراز کردند  (LV Q20 ¼ 1.73). مطالعه حاضر نشان داد که دانشجویان از کار با همسالان خاص در واتس‌اپ در طول یادگیری آنلاین لذت نمی‌برند (LV Q18 ¼ 1.66) و انجام یادگیری با استفاده از واتس اپ را ناخوشایند می‌دانند

 (LV Q3 ¼ 1.09) .

جدول 4. تجزیه و تحلیل DIF بر اساس دوره، جنسیت و سن
جدول 4. تجزیه و تحلیل DIF بر اساس دوره، جنسیت و سن
جدول 5. گزارش فعالیت برای هر دوره
جدول 5. گزارش فعالیت برای هر دوره

علاوه بر این، دانشجویان در طول یادگیری در تعامل با سایر همسالان دچار مشکل بودند  (LV Q6 ¼ 1.40). دانشجویان نارضایتی خود را از ویژگی‌های واتس اپ برای پشتیبانی از یادگیری آنلاین و کیفیت کلی یادگیری آنلاین با پشتیبانی واتس اپ ابراز کردند

(LV Q19 ¼ 1.01، LV Q22 ¼. 92). برخی از نویسندگان( e.g. Karapanos et al. , 2016 ; Madge et al. , 2019 ) پیشنهاد کرده اند که واتس اپ یک ابزار فناورانه است که ارتباطات و تعاملات بین کاربران خود را آسان می کند. مهمتر از آن، واتس اپ یک ابزار اجتماعی است که رشد روابط اجتماعی را امکان پذیر می کند.

با این حال، کاراپانوس و همکاران (2016، ص 893) پیامدهای منفی واتس اپ در قرار گرفتن در معرض اجتماع، خجالت و درگیری بین کاربران را یادآوری کرده اند. آنها استدلال می کنند که در بسیاری از رویدادها، واتس اپ اغلب با هنجارهای ارتباط اجتماعی سازگار نیستکه با توجه به ویژگی های کاربران و پیشینه اجتماعی متفاوت است. چنین ناهماهنگی به عنوان منبع تجربیات منفی کاربران در هنگام برقراری ارتباط و تعامل از طریق برنامه واتس اپ شناخته شده است.

نتیجه گیری و مفاهیم

مطالعه حاضر با هدف ارزیابی پذیرش دانشجویان دانشگاه اندونزی از واتس اپ برای حمایت از یادگیری آنلاین آنها در طول همه گیری کوید-19 و ارتباط برای یادگیری انجام شد. یافته‌ها نشان می‌دهد که اکثر دانشجویان استفاده از رسانه‌های اجتماعی را برای حمایت از یادگیری پذیرفته‌اند و احساس می‌کنند با یادگیری مرتبط هستند.

علاوه بر این , سوال تحقیق مطالعه حاضر محرک های بالقوه ای را که منجر به چنین پذیرش و ارتباط می شود کاوش می کند . از تجزیه و تحلیل داده های کمی، این مطالعه عوامل متعددی را برای سطح بالای پذیرش واتس اپ و ارتباط دانشجویان با یادگیری آنلاین شناسایی کرد، مانند سودمندی درک شده توسط دانشجویان، در دسترس بودن پشتیبانی یادگیری، انگیزه و ارتباط دانشجویان با دوستان خود.

استفاده از واتس اپ دانشجویان را قادر می سازد تا اطلاعات مربوط به یادگیری را به دست آورند و در بحث های یادگیری برای جنبه سودمندی درک شده شرکت کنند. از آنجایی که دانشجویان سودمندی واتس اپ را برای حمایت از یادگیری خود درک می کنند، احتمالاً به طور مداوم از چنین برنامه رسانه اجتماعی استفاده می کنند. یافته های این مطالعه چندین عامل کمک کننده را شناسایی کرده است که سطح بالای پذیرش وارتباط با یادگیری را افزایش می دهد، مانند سودمندی درک شده توسط دانشجویان، در دسترس بودن حمایت یادگیری، انگیزه وارتباط با دوستانشان.

علیرغم چنین مزایایی از ترکیب واتس اپ برای پشتیبانی از یادگیری آنلاین، یافته های مطالعه حاضر دو موضوع روابط اجتماعی را شناسایی کرده است که ممکن است استفاده دانشجویان از واتس اپ را مختل کند، از جمله ناراحتی دانشجویاناز کار با دیگران و دشواری آنها در برقراری تعامل یادگیری با دیگران. یافته‌های مطالعه کنونی مفاهیم متعددی را در مورد استفاده از واتس اپ برای حمایت از یادگیری آنلاین ترسیم می‌کند.

ابتدا، استفاده از واتس اپ برای پشتیبانی از یادگیری آنلاین باید قبل از تمرینات یادگیری آنلاین به دقت برنامه ریزی شود. مواد آموزشی باید به اندازه کافی ساختار یافته باشد و فعالیت های ارتباطی و تعاملی باید برای کمک به دانشجویان در انجام فعالیت های یادگیری غیررسمی با استفاده از فناوری طراحی شود. برای این منظور، اعضای هیئت علمی باید درک خود را در مورد ویژگی های واتس اپ و ویژگی های بالقوه برای یادگیری دانشجویان تقویت کنند.

دوم، واتس‌اپ به عنوان یک برنامه رسانه اجتماعی به دانشجویان و اساتید اجازه می‌دهد تا در زمینه‌های مختلف با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و تعامل داشته باشند. لذا اساتید باید هنجارهای اجتماعی اعمال شده در فضای مجازی را از طریق واتس اپ به دانشجویان اطلاع دهند این کار به همه طرفین در واتس اپ کمک خواهد کرد تا رفتار خوب خود را هنگام پاسخ به گفتگو در فن‌آوری حفظ کنند. مطالعه حاضر با محدودیت هایی همراه است.

اولاً , دانشجویان شرکت کننده در مطالعه کنونی با توجه به درسی که گذرانده بودند و نه ترجیحات فردی آنها به یک WAG اختصاص داده شدند . فرصت دانشجویان برای انتخاب افرادی که می خواهند با آنها در یک WAG خاص ارتباط برقرار کنند و کار کنند، محدود است.

یک مطالعه بیشتر برای بررسی موضوع مشابهی برای پرداختن به این موضوع پیشنهاد می شود زیرا پذیرش و ارتباط دانشجویان هنگام استفاده از واتس اپ در یادگیری آنلاین آنها ممکن است تحت تأثیر نحوه تشکیل WAG قرار گیرد. در نهایت، مطالعه حاضر تحت سلطه شرکت کنندگان زن با تعدادی مرد و تعداد بسیار کمی از دانشجویان 30-26 ساله بود. علاوه بر این، دو روش مطالعه متفاوت که در آن یادگیری آنلاین رخ می‌دهد، یعنی دانشکده آموزش و آموزش معلم و دانشکده مطالعات اسلامی ممکن است دوره‌های متمایز و دانشجویان و ماهیت تدریس و فعالیت‌های آموزشی را ارایه دهند. بر این اساس، یافته‌های مطالعه حاضر را نمی‌توان تعمیم داد تا دیدگاه جمعیت کلی را منعکس کند. توصیه می‌شود که تحقیقات بیشتر با توجه به جنسیت و جنبه‌های سنی از یک محیط مشابه، یک جمعیت متعادل‌تری را در خود جای دهد.

پیوست

پیوست 1. ابزار تحقیق
پیوست 1. ابزار تحقیق
درک سودمندی (PU)  استفاده از واتس اپ به من کمک می کند تا اطلاعات مربوط به وظایف و فعالیت های یادگیری آنلاین را به دست بیاورم
استفاده از واتس اپ به من کمک می کند تا در طول یادگیری آنلاین با دانشجویان دیگر ارتباط برقرار کنم
واتس اپ یک رسانه یادگیری لذت بخش است
من متوجه شدم که واتس اپ برای پشتیبانی از یادگیری آنلاین مفید است
سهولت استفاده درک شده (PE)به نظر من استفاده از واتس اپ برای پشتیبانی از یادگیری آنلاین آسان است
من هیچ مشکلی در برقراری ارتباط با سایر دانشجویان با استفاده از واتس اپ پیدا نمی کنم من هیچ مشکلی در استفاده از ویژگی های موجود در واتس اپ پیدا نمی کنم
من می توانم اطلاعات مربوط به وظایف و فعالیت های یادگیری آنلاین را به راحتی در واتس اپ بیابم
هنجار ذهنی (SN)اساتید از من می خواهد که در طول آموزش آنلاین از واتس اپ استفاده کنم
دوستانم از من می خواهند که از واتس اپ برای پشتیبانی از آموزش آنلاین استفاده کنم
افراد اطراف من از واتس اپ برای پشتیبانی از یادگیری آنلاین خود استفاده می کنند
بازیگوشی درک شده (PP)  من خوشحالم که از واتس اپ برای پشتیبانی از یادگیری آنلاین خود استفاده می کنم
من اوقات فراغت خود را با استفاده از واتس اپ برای جستجوی اطلاعات در مورد فعالیت های یادگیری آنلاین می گذرانم
استفاده از واتس اپ به من انگیزه می دهد تا در بسیاری از منابع آموزشی مرتبط با مطالعه خود جستجو کنم
ارتباط با یادگیری (CL)  احساس می کنم واتس اپ می تواند به من کمک کند تا با سایر دانش آموزان کلاسم ارتباط برقرار کنم  
من با سایر همکلاسی های گروه واتس اپ دوستان زیادی پیدا کردم
من می خواهم در دوره دیگری ثبت نام کنم که واتس اپ را ادغام می کند و دوست پیدا کنم
من کلاس را دوست دارم زیرا دوستان سرگرم کننده و دوستانه زیادی داشتم
نگرش (AT)    من از ویژگی های واتس اپ برای پشتیبانی از آموزش آنلاین راضی هستم
من از کیفیت آموزش آنلاین پشتیبانی شده توسط واتس اپ راضی هستم
من اطلاعات لازم در رابطه با آموزش آنلاین را با استفاده از واتس اپ به دست می‌آورم
من از پشتیبانی استفاده از واتس اپ برای تعامل به منظور یادگیری آنلاین راضی هستم
پذیرش فناوری (AC)  من خوشحالم که استفاده از واتس اپ را برای پشتیبانی از آموزش آنلاین می پذیرم
من از واتس اپ برای پشتیبانی از آموزش آنلاین برای چند ماه آینده استفاده خواهم کرد
استفاده از واتس اپ را به دوستانم برای یادگیری آنلاین توصیه می کنم
ترجمه جدول بالا
سایت دانلود مقاله

مطالب جدید

درخواست ترجمه رایگان

مطالب برتر سایت

برند چیست

تبلیغات چیست

بازاریابی دیجیتال چیست

ارزش پیشنهادی چیست